Yoga

Inleiding Yoga

Om yoga te beoefenen hoef je niet lenig te zijn of op je hoofd te kunnen staan. Iedereen van elke leeftijd kan yoga beoefenen. Het is niet prestatiegericht. De lichaamsoefeningen gecombineerd met ademhalingsoefeningen kunnen door ieder op zijn eigen niveau beoefend worden. Een goede yogales heeft de juiste combinatie van inspanning en ontspanning. Spieren worden weer sterk en soepel. Yoga laat jouw energie stromen.

Wat is yoga?

Het woord yoga betekent verenigen en wordt ook wel vertaald als verbinden. Yoga is niet zweverig en staat voor het verbinden van lichaam en geest. De lichaamsoefeningen worden asana’s genoemd en zijn slechts een klein deel van het achtvoudig pad van yoga. Het pad bestaat eenvoudig gezegd uit aardig zijn voor elkaar. Wat betekent geen geweld gebruiken, niet stelen, vrij zijn van hebzucht, de waarheid spreken en energie juist gebruiken. Het tweede deel van het pad is gericht op aardig zijn naar jezelf, goed voor jezelf zorgen, reflecteren, persoonlijke of spirituele groei. De asana’s zijn de derde stap. De vierde stap staat voor de levensenergie die via de ademhaling het lichaam binnen komt. Ademhalingsoefeningen maken daarom een essentieel onderdeel uit van yoga. De zesde stap is het concentreren van de aandacht door te focussen op één voorwerp, een mantra of door te focussen op de ademhaling. De zevende stap is meditatie waarbij gedachten worden losgelaten. Zijn in het hier en nu. De achtste stap is het samensmelten van lichaam en geest waarbij men verbinding ervaart met alles om ons heen. Het verenigen van het individuele bewustzijn met het universele bewustzijn. 

De verspreiding van yoga in het westen

De eerste sporen van yoga beoefening zijn gevonden in India in de Indus Saraswati-vallei ongeveer 2.700 voor Christus. In de yoga wordt Shiva gezien als de eerste yogi. Een yogi is iemand die door het beoefenen van yoga de staat van verlichting bereikt. Yoga zou dan bestaan sinds het begin der tijden. In India ontwikkelde yoga zich als een manier van leven. Via India verspreidde yoga zich verder over het zuiden van Azië. Tijdens de Vedische periode van ongeveer 1.500 tot 500 voor Christus werd de zon belangrijk in de yoga. Tijdens de klassieke periode rond de tweede eeuw voor Christus heeft Maharshi Patanjali, een geleerde en filosoof, de yogasoetra’s vastgelegd. In deze soetra’s is het achtvoudig pad terug te vinden. In de periode daarna hebben vele guru’s bijgedragen aan de ontwikkeling van yoga. Over het algemeen zijn deze ontwikkelingen goed gedocumenteerd en in geschriften vastgelegd.

In de moderne yoga die hier in het westen wordt beoefend ligt de tendens minder op het verenigen van de eigen energie met de universele energie. In de moderne yoga staat acceptatie centraal. Acceptatie van ons zelf en de wereld om ons heen. Deze vorm van yoga is gebaseerd op de leer van Swami Sivananda een Indiase arts en spiritueel leider. Zijn theorieën zijn gebaseerd op vier pijlers: fysieke oefeningen (asana’s), ontspanning, gezond vegetarisch voedsel en een positieve levenswijze via meditatie. In 1959 legde zijn leerling Swami Vishnu Devananda het gehele yoga systeem in een boek vast. Dit boek ‘The Complete illustrated Book of Yoga’ wordt gezien als het belangrijkste werk dat heeft bijgedrage aan de verspreiding van (hatha) yoga in het westen.

De vijf bekendste yoga stijlen

Hatha yoga is de meest klassieke vorm van yoga. ‘Ha’ betekent zon en ‘tha’ betekent maan. Je kunt dit ook vertalen naar balans, yin/yang, donker/licht. Hatha yoga biedt oefeningen die zijn gericht op het soepel en sterk maken van het lichaam. Het doel is om het lichaam te zuiveren om via deze weg ook de geest te zuiveren. Naast een sterk, soepel lichaam zijn de voordelen ontspanning en via ademhaling verbeteren van de longcapaciteit. Hatha yoga is een toegankelijke vorm van yoga die door iedereen kan worden beoefend.

Yin yoga is een intense meditatieve vorm van yoga waarbij de houdingen lang worden aangehouden. Je leert diepgaand in de houding te ontspannen. De spieren en ligamenten laten daarbij los. Het bindweefsel ontspant. Het loslaten stimuleert de vitale energie die zich in het lichaam bevindt. Deze vorm van yoga is minder dynamisch dan veel andere stijlen. Het is daardoor wel veilig voor het lichaam. Tijdens het snelle leven biedt deze vorm van yoga een diepe vorm van ontspanning.

Ashtanga Yoga is een dynamische vorm van yoga waarbij houdingen elkaar opvolgen begeleidt door de de ademhaling. Hierdoor ontstaat een ononderbroken stroom van bewegingen die flow wordt genoemd. Een voorbeeld hiervan is de zonnegroet. Ashtanga yoga zorgt voor het ontwikkelen van kracht, uithoudingsvermogen en lenigheid. Door de oefeningen te herhalen ontstaat een bewegende meditatie die zorgt voor zuivering van lichaam en geest. Deze vorm van yoga wordt soms power yoga, flow yoga of vinyasa yoga genoemd.  

Bikram yoga, ook wel hot yoga genoemd, bestaat uit 26 posities uit de hatha yoga en twee ademhalingsoefeningen die in een omgeving van 40 graden worden gedaan. De les duurt 90 minuten. Deze vorm van yoga is ontwikkeld door Bikram Choudhury over wie Netflix de controversiële documentaire ‘Bikram: Yogi, Guru, Predator’ maakte. Ondank de controverse rond Bikram zijn er vele tevreden beoefenaars die aangeven dat deze vorm van yoga goed is voor de concentratie, vetverbranding en het verkrijgen van een soepel en sterk lijf. Deze vorm van yoga is vooral een fysieke vorm van yoga met enig risico op dehydratatie.

Kundalini yoga richt zich op het ontwaken van de energie die volgens de theorie van kundalini opgerold ligt in de aarde chakra bij het heiligbeen. Deze vorm van yoga is gericht op het vergroten van de levensenergie en het bewustzijn. Een les bestaat uit dynamische oefeningen die worden gecombineerd met een krachtige ademhaling. Bij kundalini wordt vaak gebruik gemaakt van mantra’s. Bij het beoefenen van Kundalini kan veel energie vrij komen, dit kan zowel een positief als een negatief effect hebben. Met deze reden is het met name als beginner aan te raden om deze vorm van yoga onder begeleiding van een docent te doen.

Waar kan je yoga beoefenen?

Bij yogascholen in Nederland kan je de verschillende yogastijlen beoefenen. Er zijn docenten die een een mengvorm van verschillende stijlen geven. Het volgen van yogalessen is een goede manier om kennis te maken met yoga. Met name voor de fysiek uitdagende stijlen waaronder de dynamische vormen van yoga is het aan te raden om een les te volgen. Naast het bijwonen van lessen bestaan er op internet diverse video’s over yoga die geschikt zijn voor beginners en gevorderden. Ook boeken over yoga bieden uitkomst om meer te leren over de achtergrond en de verschillende oefeningen.